همانطور که وعده داده شد تعدادی از اختر باستانشاناسان و علاقه مندان در نیاسر کاشان جمع شده بودند تا زایش خورشید را در انقلاب
زمستانی بنگرند و در این بین آقای دکتر رضا مرادی غیاث آبادی هم در زمینه کارایی چهار تاقی نیاسر کاشان توضیحاتی دادند در ضمن
دمای هوا در نیاسر که یک شهر کوهستانی است به ۱۲ درجه زیر صفر می رسید البته تماشای خورشید از روزنه ای کوچک در چهار تاقی
باعث شد تا سرما را احساس نکنیم و واقعا طبیعت بکری بوجود آمده بود. بعد از طلوع خورشید شاهد مه صبحگاهی بودیم که خیلی لذت
بخش بود ما که خیلی لذت بردیم هم از طبیت و هم از این اثر نجومی که قدمت آن به ۲۰۰۰ سال پیش می رسد و آن را به اردشیر بابکان
نسبت می دهند البته این اثر دستخوش ناملایمتی های شده که شهرداری نیاسر نقش بسزایی در آن داشته که مهمترین آنها تغییر دادن
کفپوش و قرار دادن چراغ هایی در پایه های این چار تاقی می باشد با این حال این تقویم آفتابی هنوز دقت و کارایی خود را از دست نداده
است و کماکان می تواند مورد توجه منجمان باشد برای همین پیشاپیش دعوت می کنیم در انقلاب تابستانی که طلوع آفتاب ۱ تیر می
باشد حضور پیدا کنید.
این عکس بر گرفته از ایسنا است به زودی عکسهایی از خودمان خواهیم گذاشت
. | |
نخستین نمونه چشم مصنوعی که قدمتی ۴۸۰۰ ساله دارد در شهر سوخته یافت شد
چارتاقی نیاسر، میعادگاه معماران و ستارهشناسان
همانطور که بیاد دارید چندی پیش در این وبلاگ تبلیغ سفر به پاسارگاد انجام شد و این سفر هم با توجه به مناسبتهایی که عرض شد
انجام گرفت و حال این بار تصمیم داریم به شهری که کمتر شناخته شده است برویم به نیاسر ، نیاسر کاشان شهری که یک چارتاقی
نجومی را در خود جای داده و هر روزه میزبان گردشگران بسیاری است و یکی از این روز ها ( ۱ دی ) است چرا که در این روز میتوان به
وسیله این بنای ساسانی به پایان رسیدن پاییز و آغاز زمستان پی ببریم ( در واقع این بنا یک تقویم نجومی است ) وهمچنین دیگر مسائل
نجومی که در زیر به آن اشاره شده است
پس از همه علاقه مندان به مسائل نجومی و باستان شناسی دعوت می شود در این گردهمایی شرکت کنند ۱ دی قبل از طلوع آفتاب این
یکی از
استثنایی ترین طلوع های خورشید است که می توانید شاهد آن باشید.
معرفی نیاسر و چارتاقی ساسانی
چارتاقی نیاسر، بنایی باستانی از اواخر عصر اشکانی و یا اوایل عصر ساسانی است.
این بنا جزو کهنترین و بزرگترین نمونههای چارتاقی ایران و سالمترین آنها است.
بنا با قاعدهای مربعشکل، اما درواقع ذوزنقهای با اضلاع تقریبی 12 متر است که برای ساخت آن تنها از سنگهای آهکی رسوبی و ملات گچ استفاده شده است.
سبکی سنگهای متخلخل و سختی اندک و انعطافپذیری ملات آن، موجب تحمل زمینلرزهها و پایداری بنا در عمر نزدیک به دوهزار سال آن شده است.
چهار سوی این بنا همانند دیگر چارتاقیها کاملاً باز بوده و هیچگونه در یا پنجره و بازدارندههای دیگری برای ورود به آن، وجود نداشته است.
تا مدتها بر پایه روایتهای داستانگونه کتاب (قمنامه) احتمال داده میشد که این بنا آتشکدهای از زمان اردشیر ساسانی باشد؛ اما تاکنون شواهد باستانشناختی و منابع مکتوب آنرا تائید نکرده است.
از این بنا نخستین بار توسط هوتوم شیندلر گزارشی مختصر منتشر شد و سپس آندره پ.
هاردی بررسی کوتاه مدتی پیرامون آن انجام داد که در مجموعه "آثار ایران" توسط آندره گدار منتشر شد.
گدار در توضیح گزارش شیندلر، کارکرد آتشگاهی این بنا را رد میکند.
در سال 1380 کاربرد این بنا و نیز دیگر چارتاقیهای ایران، بهعنوان یک تقویم آفتابی یا شاخص اندازهگیری زمان با استفاده از تغییرات میل خورشید، توسط رضا مرادی غیاثآبادی شناسایی شد.
آنگونه که در نقشههای آن دیده میشود؛ ساختار تقویمی این بنا به گونهای است که در آغاز و میانه هر یک از فصلهای سال، پرتوهای خورشید بامدادی به شکلی خاص از میان پایههای بنا دیده میشده و هنوز نیز دیده میشود.
دقت محاسبات تقویمی در این چارتاقی در بین دیگر تقویمهای آفتابی دنیا بینظیر است و نشاندهنده تواناییهای علمی نیاکان ماست.
چارتاقی نیاسر از لحاظ بررسی شیوههای معماری در گذشته، شیوههای بدیع و مبتکرانه ساخت و ساز تاقها بدون قالب پیشساخته، روش جالب تبدیل پلان مربع بنا به دایره گنبد آن، تناسبهای هندسی متوازن و منحصر بهفرد در طراحی آن و رعایت تناسب طلایی در اجزای آن، جالب توجه و شگفتانگیز است.
ممکن است که در دوران باستان آیینهای دینی زروانی نیز در این مکان برگزار میشده که امروزه آگاهی چندانی از آن در دست نیست.
در آیین زروان حرکات خورشیدی و وزش باد که هر دو تجلی زمان هستند؛ از اهمیت فراوانی برخوردار بودهاند.
از سوی دیگر وجود عناصر متعدد دیگر در حریم چارتاقی، نشاندهنده احترام و تقدس این ناحیه بوده است.
چشمهای زلال با درخت چناری کهنسال و مسجدی نوساز بر جای نیایشگاهی باستانی، نمونههایی از آن است.
چارتاقی نیاسر امروزه به یکی از میعادگاههای علاقهمندان نجوم و ستارهشناسی در ایران تبدیل شده است.
ارتفاع زیاد نیاسر، آسمان پاکیزه و درخشان، امکانات فراوان، نزدیکی به پایتخت و برخی از شهرهای بزرگ، طبیعت دوستداشتنی و از همه مهمتر وجود یک بنای علمی باستانی، عواملی برای این انتخاب بوده است.
خورشید منتظر شماست
به دلیل اجرا نشدن طرحهای حفاظتی
ستونها و پایه ستونهای کاخ کوروش سرقت میشوند
ستونها و پایه ستونهای کاخ کوروش چرخاب برازجان در محوطه رها و گاهی تعدادی از آنها سرقت شدهاند.
امیر منصوری ـ طراح پارک پردیس کوروش ـ در گفتوگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: محوطهی کاخ کوروش حفاظ مناسبی ندارد و هر کسی آثار آنرا میتواند سرقت کند. ازسوی دیگر، بقایای کاخ کوروش مانند ستونها، پایه ستونها، کفسازیها، دیوارها و قسمتهایی که در حفاریهای پیدا شدهاند، بهدلیل دنبال نکردن طرحهای مصوب حفاظت نمیشوند.
وی با اشاره به اینکه در آن منطقه بارانهای سیلآسا میبارند، ادامه داد: این مجموعهی تاریخی بارها از سیلاب پر شده است و چون در موقعیت گودی قرار دارد، همهی آبها به آن سرازیر میشوند.
او که در سال 1383 طراحی پارک پردیس کورش را با محوریت کاخ کورش در چرخاب برازجان برعهده داشته است، دربارهی اجرا نشدن این طرح تصریح کرد: این طرح، تصویب و حتا اعتبار آن هم جذب شده، ولی هزینه نشده است. در واقع، ادارهی میراث فرهنگی و گردشگری بوشهر مجری طرح است؛ ولی اجرای آن تاکنون متوقف مانده است.
منصوری همچنین تاکید کرد: در طرح پارک پردیس کوروش، ایجاد سازهای برای محافظت از بنا در برابر سیلابها، باد و آفتاب در نظر گرفته شده است که با اجرا نشدن آن، علاوه بر آسیبی که عوامل محیطی به اثر میزنند، این مجموعه در دسترس همه و در حال از میان رفتن است.
وی معتقد است که دلیل به تعویق افتادن اجرای آن طرح، کوتاهی مسؤولان و آگاهی نداشتن آنها از ارزش این محوطهی تاریخی است.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با همکاری پژوهشکدهی نظر، پارکی را در اطراف کاخ کوروش طراحی کرده است که معماری آن به سبک باغسازی پاسارگاد و متفاوت با مدلهای رایج در ساخت باغهای ایرانی است.
ثبت بیستون در فهرست آثار جهانی
طه هاشمی ثبت جهانی بیستون در اجلاس کمیته میراث جهانی را موفقیتی بزرگ برای ایران بر شمرد و پیشنهاد بر پایی جشن ملی بیستون را در داخل کشور داد.
کمیته میراث جهانی در جریان سیامین اجلاس خود در کشور لیتوانی، با ثبت اثر باستانی «بیستون» به عنوان «هشتمین اثر تاریخی ایران» در فهرست آثار جهانی موافقت کرد.
به گزارش ایرنا، سیامین اجلاس کمیته میراث جهانی که از هشتم جولای ( ۱۷تیرماه امسال) در شهر «ویلنیوس» لیتوانی آغاز شده تا ۱۶جولای ( ۲۵تیرماه) ادامه دارد.
به گزارش روز پنجشنبه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دراین خصوص گفت: کمیته میراث جهانی،در جریان نشست امروز خود، بیستون را به عنوان یک اثر تاریخی دارای ارزشهای منحصر بفرد جهانی، جز فهرست آثار جهانی قرار داد.
طههاشمی تصریح کرد: ثبت بیستون در فهرست جهانی بدون بحث و با اتفاق آرای اعضای کمیته میراث جهانی به تصویب رسید.
وی اظهار داشت: بیستون به عنوان یک اثر تاریخی، دارای ارزشهای میراث معنوی و ملموس پذیرفته شده برای جهانیان است.
به گزارش ایرنا، تاکنون آثاری چون تخت جمشید، پاسارگاد، تخت سلیمان، میدان نقشجهان، گنبد چغازنبیل، سلطانیه و ارگ بم در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است.
کتیبه بیستون در سال ۵۲۰قبل از میلاد به دستور داریوش اول در کوه بیستون در ۳۰کیلومتری شهر فعلی کرمانشاه ایجاد شده که پیروزی داریوش اول، پادشاه هخامنشی را به تصویر میکشد.
در این نقش برجسته شرح ماجرای پیروزی داریوش به سه خط عیلامی، بابلی و فارسی باستان بیان شده است.
کنوانسیون ۱۹۷۳یونسکو که ۱۷۸کشور جهان عضو آن هستند، از گستردهترین قراردادهای بینالمللی است که به منظور حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی جهان ایجاد شدهاست.
مسئولیت اجرای این کنوانسیون با کمیته میراث جهانی است که نمایندگان ۲۱کشور جهان برای مدت شش سال سال عضو آن هستند.
فقط خدا کنه این حرکت امیدی باشه برای جاودانگی باقی آثار مثل پاسارگاد که در خطر تخریب است اگه این آثار و این تاریخ از بین بره دیگه هیچ چیزی نداریم که بشه بهشون افتخار کنیم .
افراد شاکی از دولت ایران به عنوان حامی گروه حماس تقاضای غرامت کرده بودند
یک دادگاه فدرال آمریکا حکم به مصادره اشیای باستانی ایران در دانشگاه شیکاگو داده است.
بر اساس حکم بلنک منینگ قاضی دادگاه فدرال در ایالت ایلی نوی، بازماندگان قربانیان یک بمبگذاری گروه حماس در اسرائیل می توانند گنجینه های باستانی ایران در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو را به عنوان غرامت دریافت کنند.
این افراد از دولت ایران به عنوان حامی گروه حماس شکایت و تقاضای غرامت کرده اند. آثار باستانی ایران در دانشگاه شیکاگو در دهه ۱۹۳۰ توسط باستان شناسان آمریکایی در حفاری های تخت جمشید کشف و بطور موقت به موسسه شرق شناسی این دانشگاه منتقل شدند.
دانشگاه شیکاگو با استناد به اینکه مالکیت این اشیا در انحصار دو موسسه دولتی موزه ملی ایران و نیز سازمان میراث فرهنگی است کوشید مانع از صدور حکم دادگاه شود اما قاضی منینگ اصل مصونیت دولتی را ناکافی دانست و سرانجام به نفع شاکی این پرونده رای داد.
گزارش رادیویی پرویز کامیاب را بشنوید
دیوید استرکمن، وکیل بازماندگان بمبگذاری یاد شده که در سال ۱۹۹۷ در تل آویو روی داد، در تلاش است که از حکم دادگاه برای فروش گنجینه های باستانی ایران که گفته می شود بیش از ۷۱ میلیون دلار ارزش دارند استفاده کند.
مسئولین دانشگاه شیکاگو با تاکید بر اینکه روند قضایی این پرونده هنوز به اتمام نرسیده تاکنون از اظهار نظر درباره حکم دادگاه خودداری کرده اند.
پیش از این یک دادگاه فدرال دیگر حکم به پرداخت ۴۲۳ میلیون دلار غرامت به بازماندگان این بمبگذاری داد.
وکیل این افراد بر اساس این حکم بدنبال مصادره اموال ایران در آمریکا از جمله آثار باستانی موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو و نیز موزه فیلد شهر شیکاگو است.
مسئولین موزه فیلد گفته اند که اشیای عتیقه ایران باستان متعلق به دولت ایران نیست و از بازارهای جهانی خریداری شده اند.
دادگاه فدرال آمریکا ماه آینده درباره سرنوشت اشیای موزه فیلد نیز حکم صادر خواهد کرد.
پیش تر نیز احکام مشابه دیگری توسط دادگاه فدرال آمریکا صادر شده بطوریکه دولت آمریکا موظف شده است از محل دارایی های ایران به بازماندگان آمریکایی برخی بمبگذاری ها در اسرائیل غرامت پرداخت کند.
اما وزارت دادگستری آمریکا با استناد به مصلحت و منافع ملی این کشور تلاش می کند در مقابل اجرای این احکام مقاومت می کند.
اما این داستان اینجا تمام نمی شود بلکه در ادامه ...
موزه ملی ایران در نامه ای رسمی به دانشگاه شیکاگو خواستار امانتداری گنجینه ایران شد.مسولان دانشگاه نیز برای دومین بار خواستار لغو حکم دادگاه فدرال برای حراج این اشیا شدند.
از الواح گلی امانتی در دست دانشگاه شیکاگو
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه هنر: دانشگاه شیکاگو با تاکید بر امانت بودن گنجینه باستانی ایران در دست موسسه شرق شناسی این دانشگاه، بار دیگر درخواست کرد حکم دادگاه فدرال برای حراج این اشیا لغو شود. در همین حال موزه ملی درخواست خود را مبنی بر بازپس گیری این اشیا به دانشگاه شیکاگو فرستاد.
محمد رضا کارگر مدیر موزه ملی ایران با بیان این مطلب به میراث خبر گفت:« موزه ملی ایران به محض اطلاع از حکم دادگاه فدرال آمریکا مبنی بر حراج گنجینه باستانی ایران در این دانشگاه درخواست کتبی مبنی بر حفظ و حراست از امانات ایران در دست این دانشگاه تنظیم و برای دانشگاه و موسسه شرق شناسی شیکاگو فرستاد. »
کارگر با تاکید بر این که دانشگاه شیکاگو بارها رسما اعلام کرده است که این اشیا به صورت امانت در دست آنها است، افزود:« تاکنون مکاتبات و مذاکراتی با آقای جیل استاین رئیس موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو داشتهایم تا این الواح گلی را به ایران بازگردانیم. این دانشگاه نیز بارها به صورتهای مختلف از جمله به موجب دو نامه رسمی که صورت جلسه تنظیم آن ها وجود دارد رسما اعلام کرده است که این الواح گلی متعلق به ایران است و در موسسه شرق شناسی این دانشگاه به طور امانی نگهداری میشود. »
به گفته مدیر موزه ملی ایران« تاریخ نخستین صورت جلسه در زمان بازپس گیری 300 قطعه از این الواح گلی است که با حضور رئیس موسسه شرق شناسی دانشگاه و مدیر موزه ملی ایران امضا شد.به موجب مفاد این توافقنامه این دانشگاه متعهد شد که در یک جدول زمانی مشخص این الواح را به ایران بازگرداند و دومین صورت جلسه مربوط به نامهای است که موزه ملی برای تدوین برنامه بازگشت این اشیا به ایران فرستاد و در پاسخ در نامهای کاملا رسمی دانشگاه شیکاگو بار دیگر تاکید بر امانت بودن این اشیا برنامه زمانبندی شده خود را ارائه کرده است. »
وی با اشاره به این که علی رغم حکم قاضی فدرال آمریکایی برای حراج گنجینه باستانی ایران دانشگاه شیکاگو موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو بر امانت بودن لوحهای گلی و سایر گنجینه باستانی ایران دراین دانشگاه تاکید کردهاست؛ افزود:«موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو این رای را نپذیرفته است و دادخواستی را برای دفاع از حق ایران به دادگاه فدرال آمریکا تنظیم کرده است و به حکم حراج این گنجینه اعتراض کرده است. تا آنجایی که به ما خبر داده شدهاست در این نامه بار دیگر بر امانت بودن این اشیا تاکید شدهاست.»
گنجینه باستانی ایران شامل هزاران لوح گلی باستانی را که حاوی اطلاعاتی در مورد زبانها و زندگی روزمره مردم در امپراتوری هخامنشی ایران است و 2500 سال قدمت دارند . این مجموعه در سال1933توسط باستانشناسان موسسه شرقشناسی در حفاریهای تختجمشید کشف شد، در همان سال جهت بررسی وپژوهش از ایران به همراه تعدادی از اشیای تاریخی ایران به این دانشگاه منتقل شد. جمعه گذشته قاضی فدرال آمریکا در پی دادخواهی دیوید استارچمن، یک وکیل آمریکایی رای به حراج این گنجینه به نفع اسرائیل داده بود. استارچمن از دادگاه فدرال آمریکا خواسته بود این اشیا را که به امانت در دست دانشگاه شیکاگو است را برخلاف نظر این دانشگاه توقیف و به نفع خانوادههای اسرائیلی که یک یا چند تن از اعضای آنها توسط فلسطینی ها کشته شدهاند به حراج گذاشته شود رای داد.
کارگر این حکم را سیاسی کردن یک مسائل و مبادلات فرهنگی دانست:« این حکم چنانچه رد شود، طرح آن نقطه سیاهی در قوه قضاییه آمریکا و موضع فرهنگی این کشور خواهد بود. این مسئله باعث سلب اعتماد جامعه جهانی نسبت به آمریکا و نظام قضایی و سایر بخشهای این کشور خواهد شد. گنجینه باستانی ایران امانتی فرهنگی از 73 سال پیش برای تحقیق در دست مجامع دانشگاهی این کشور است و سیاسی کردن آن بخصوص حکم حراج آن به نفع ایران به جرم حمایت از فلسطین کاری غیر فرهنگی و خارج از عرف بین المللی است. ما تاکید میکنیم نه تنها این رای را نمی پذیریم که طرف ما دانشگاه شیکاگو است و به طور قانونی از آن ها توقع داریم که از حق ایران دفاع کنند.»
کارگر با اشاره به این که شکایت ایران در مراجع رسمی مانند هیات دولت، وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی مطرح و به طور اضطراری راهحلی برای این مشکل اتخاذ شود، افزود:«سازمان میراث فرهنگی و موزه ملی نیز همه تلاش خود را میکند تا از حراج غیر قانونی این گنجینه باستانی جلوگیری کند. ما از تمام مجامع حقوقی و فرهنگی بینالمللی مانند یونسکو کمک خواهیم گرفت و با مدیران موزههای بزرگ دنیا تماس میگیریم تا بتوانیم جلوی اجرای این حکم را بگیریم. »
دانشگاه شیکاگو در دادخواست خود اعلام کرده بود که علی رغم عدم حضور ایران در دادگاه، مسوولان این دانشگاه از حق مالکیت ایران دفاع خواهند کرد. قرار است ماه آینده دادگاه جلسه دیگری در ادامه اعتراض موسسه شرقشناسی شیکاگو به حکم حراج گنجینه ایرانی تشکیل دهد تا برای آخرین بار به بررسی دادخواست استارچمن و دفاعیات دانشگاه شیکاگو رسیدگی کند.
موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو در بیشتر سالهای قرن بیستم با ایران همکاری علمی نزدیک داشت. بسیاری از دانشجویان باستانشناسی ایرانی در این دانشگاه تحصیل و تحقیق کردند.
دانشگاه شیکاگو ، کتیبه های باستانی را به ایران بازمیگرداند
احتمال نمایش تعدادی از کتیبه های گلی هخامنشی در موزه ملی
سرانجام چه خواهد شد خدا می داند و بس ...